و به همین دلیل با شرایط خاصی تشخیص موارد به خطر افتادن صلح و امنیت بین‌المللی و به‌طور همزمان، تصمیم‌گیری درمورد نحوه برخورد با آن‌را به شورای امنیت سپردند. اما متأسفانه در طول تاریخ 62 ساله این نهاد جهان شمول بین‌المللی، همواره شاهد بوده‌ایم ابرقدرت‌ها، خصوصا سه کشور غربی عضو دائم شورای امنیت، از این اختیار در جهت منافع نامشروع خود سوءاستفاده کرده‌اند. یک مورد اخیر آن‌را در مسئله جنگ اسرائیل با حزب‌الله مشاهده کردیم. درحالی‌که جنگ تجاوزکارانه اسرائیل علیه مردم بی‌دفاع لبنان به‌شدت ادامه داشت، آمریکا از صدور قطعنامه‌ای که آتش‌بس را الزامی می‌نمود، جلوگیری می‌کرد.
پس منشور سازمان ملل، قدرت و اختیارات زیادی را به شورای امنیت داده است، ولی زمانی می‌توان گفت عملکرد آن شورا حقوقی و قانونی است که این قدرت مورد سوءاستفاده قرار نگرفته باشد.
باتوجه به ماهیت صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای ایران (که براساس تمامی گزارش‌های آژانس) هیچگونه تخلف و یا شاهدی دال بر انحراف به سمت برنامه‌های نظامی و نقض تعهدات حقوقی و بین‌المللی ایران در آن مشاهده نشده و به‌علاوه فاصله زمانی قابل ملاحظه‌ای تا تولید صنعتی اورانیوم غنی‌شده باقی است، جای هیچگونه شکی برای کارشناسان امر و جامعه بین‌المللی باقی نمانده که برنامه هسته‌ای ایران به‌هیچ‌وجه تهدید صلح و امنیت بین‌المللی تلقی نمی‌شود. بنابراین از نظر حقوقی در حیطه اختیارات شورای امنیت قرار نمی‌گیرد و باید در چارچوب وظایف آژانس حل و فصل شود. اما با فشار آمریکا و برخلاف رویه چهل‌ساله اجماع در شورای حکام آژانس، شاهد بودیم که پرونده ایران با رأی‌گیری و در اقدامی کاملاً غیر حقوقی و صرفاً سیاسی به شورای امنیت ارجاع شد.
لذا درمورد پرونده هسته‌ای ایران، اهداف سیاسی از ابعاد حقوقی پرونده پیشی گرفته‌اند و آمریکا با فشار سیاسی اعضای این شورا را وادار ساخته است که بدون توجه به حقوق مسلم جمهوری اسلامی ایران در برخورداری از فناوری صلح‌آمیز هسته‌ای، چنین قطعنامه‌ای را صادر کند.
اگر شورای امنیت بدون توسل به معیارهای دوگانه و فارغ از اهداف سیاسی عمل می‌کرد، بدون تردید کار را به آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای می‌سپرد و به مسائلی می‌پرداخت که ریشه‌های ناامنی در این منطقه حساس‌اند ازجمله سیاست‌های توسعه‌طلبانه و نژادپرستانه اسرائیل و تجاوزات آمریکا علیه حقوق مردم مسلمان منطقه، ولی زمانی که قدرتمندان خود داور اعمال خود باشند، نتیجه‌ای جز این نمی‌توان تصور کرد.
*رئیس شورای راهبردی روابط خارجی
